ORKIESTRA WOJSKOWA GARNIZONU KIELCE

Pierwszy galowy występ orkiestry Czwartego Pułku Piechoty odbył się 30 sierpnia 1946 r., w dniu święta Drugiej Warszawskiej Dywizji Piechoty w Kielcach. Dzień ten przyjęto jako dzień powołania Orkiestry Wojskowej Garnizonu Kielce. Pierwszy, zebrany jeszcze w czasie działań wojennych zespół muzyczny orkiestry czwartego pułku piechoty, został zdemobilizowany w Kielcach w czerwcu 1946r. Następny, piętnastoosobowy, skompletowany został na początku lipca 1946r. z muzycznie uzdolnionych poborowych powoływanych do odbycia zasadniczej służby wojskowej.

Pierwsze defilady

Kapelmistrz orkiestry ppor. Albert Liszok w ciągu niecałych dwóch miesięcy "zgrał" zespół i przygotował do galowego "urodzinowego" występu. Później nastąpił czas intensywnego szkolenia muzycznego, kompletowania podręczników i repertuaru koncertowego, napraw posiadanych i pozyskiwania nowych instrumentów muzycznych oraz coraz częstszych wystąpień publicznych w Kielcach i innych miejscowościach. W pierwszych latach powojennych orkiestra wykonywała znane marsze wojskowe, wiązanki melodii i pieśni partyzanckich, żołnierskich i ludowych.

Występ na Światowym Kongresie Pokoju

Lata 1947 - 1955 były okresem stabilizacji i rozwoju orkiestry. Jej działalnością artystyczną kierowali kolejni kapelmistrze: por. Albert Liszok, chor. Władysław Łach, ppor. Stanisław Piecyk, chor. Józef Pitz, kpt. Stefan Węgrzynowski. W 1955 r. kapelmistrzem orkiestry został ppor. Bolesław Rajzer. Pod jego batutą orkiestra przeistoczyła się z kilkunastoosobowego zespołu III kategorii, w orkiestrę I kategorii, i zaczęła marsz do poważnych sukcesów artystycznych w skali ogólnopolskiej. W 1958 r. Kielecka Orkiestra Garnizonowa zdobyła I miejsce w konkursie orkiestr kat. I w Warszawskim Okręgu Wojskowym i nagrodę przechodnią Dowódcy WOW.

MELORYTM w mundurach

W maju 1959 r. z inicjatywy por. Rajzera oraz Kierownika Klubu Garnizonowego na Bukówce powstał amatorski zespół artysty- czny 4. pułku "MELORYTM". Kierownikiem artystycznym zespołu był por. Bolesław Rajzer. Wkrótce zespół zaczął odnosić sukcesy lokalne, oraz na przeglądach dywizyjnych i okręgowych. Na centralnych eliminacjach wojsko- wych zespołów artystycznych "MELORYTM" zdobył III miejsce.


Big-band MELORYTM

20 września 1962 r. „MELORYTM" zasilony kilkoma artystami-amatorami z innych garnizonów, wyjechał do Czechosłowacji na kilkudniowe tournee. Koncertował w wielu jednostkach wojskowych i klubach garnizonowych. Prezentował twórczość żołnierzy Wojska Polskiego, rozsławiał Kielce i 4. pułk piechoty. Kierownik artystyczny zespołu i jego muzycy zbierali plony swej zaangażowanej pracy społecznej.


Mjr Bolesław Rajzer i Mieczysław Smelcerz na czele orkiestry

Mjr Bolesław Rajzer i Mieczysław Smelcerz na czele orkiestry

W latach 1963 - 1973 Orkiestra Wojskowa Garnizonu Kielce odnosiła kolejne sukcesy na okręgowych przeglądach i ogólnopolskich festiwalach. Do najważniejszych nagród tego okresu należą:

III Ogólnopolski Festiwal Orkiestr Wojskowych, Świeradów Zdrój 1971
Berlin
Musztra paradna

W 1973 r. za wszechstronną działalność w upowszechnianiu kultury Orkiestra Wojskowa Garnizonu Kielce została uhonorowana medalem "Za zasługi dla Warszawskiego Okręgu Wojskowego".

Największą satysfakcję dawały orkiestrze spotkania ze społeczeństwem Kielc. Występy na estradzie amfiteatru, przemarsze ulicami miasta oraz pokazy paradnej musztry popisowej, cieszyły się dużym aplauzem publiczności, a zwłaszcza starszej generacji Kielczan, która przypominała sobie podobne wystąpienia i prezentacje przedwojennej orkiestry 4. Pułku Piechoty Legionów z Bukówki. W dowód uznania pracy Orkiestry Wojskowej Garnizonu Kielce wśród społeczeństwa, Wojewódzka Rada Narodowa przyznała jej honorową odznakę "Za zasługi dla Kielecczyzny".

Na wysoki poziom artystyczny orkiestry i zasługi, składała się we wszystkich latach jej istnienia, praca szczególnie doświadczonych chorążych i oficerów zawodowych, którzy długoletnią służbą zapisali chwalebne karty jej dziejów. Byli to między innymi: Franciszek Błażejewski, Edward Stachurski, Marian Szopenowski, Władysław Kwasiborski, Tadeusz Ziółkowski, Józef Dudek, Józef Suwała, Waldemar Bakałarz, Henryk Łącki, Tadeusz Ślusarczyk, Edmund Lisowski, Aleksander Sadko, Jacek Celibała, Leszek Borycki, Stefan Wacławik, Jerzy Margol, Leszek Blicharski, Stanisław Bujnowski, Franciszek Grabiński, Kazimierz Hofman, Leszek Mendak, Jan Woźniak, Stanisław Wojtasik, Mariusz Panas.

Szczególne przywołanie i uszanowanie należy się wieloletniemu tambourmajorowi i szefowi Orkiestry Wojskowej Garnizonu Kielce st. sierż. sztab. Mieczysławowi Smelcerzowi. Jego osobista kultura, takt, zaangażowanie, pomysłowość, konsekwentna praca i wymagalność, generalnie przyczyniały się do zdobycia wielu nagród i dyplomów, a szczególnie tej NAJCENNIEJSZEJ nagrody "KRYSZTAŁOWEJ BUŁAWY" w 1973 r. w Świeradowie-Zdroju.

W świetle wymienionych powyżej faktów, należy stwierdzić, że Orkiestra Wojskowa Garnizonu Kielce wniosła znaczący wkład w upowszechnianie kultury muzycznej i popularyzowanie dorobku orkiestr wojskowych nie tylko wśród mieszkańców Kielecczyzny, lecz także i w innych rejonach Polski oraz wśród ludności naszych południowych i zachodnich sąsiadów. Spełniała ona ponadto rolę aktywnego propagatora folkloru pięknej Ziemi Świętokrzyskiej, z którą związana była od dawna serdeczną i owocną współpracą.

W grudniu 1975 r. mjr mgr Bolesław Rajzer przekazał batutę nowemu kapelmistrzowi Orkiestry Wojskowej Garnizonu Kielce, ppor. mgr. Stefanowi Malinowskiemu.

Orkiestra z kapelmistrzem, ppor. Stefanem Malinowskim

(kliknij na zdjęcie, aby otworzyć je w nowym oknie)

kapelmistrz ppor. Stefan Malinowski

Kultywując chlubne tradycje i troszcząc się o wypracowaną renomę i pozycję, Orkiestra Garnizonowa pod kierownictwem nowego kapelmistrza dokonała szeregu nagrań radiowych i dała wiele koncertów i pokazów musztry paradnej. Jednym z ważniejszych jej występów był udział w przeglądzie twórczości artystycznej Warszaw- skiego Okręgu Wojskowego "SCENA 76".


Orkiestra Garnizonowa współpracowała przez wszystkie lata z Polskim Radiem, Filharmonią im. Oskara Kolberga, Wojewódzkim Domem Kultury, Szkołą Muzyczną oraz z wieloma ośrodkami i zespołami muzycznymi. Stanowiła stały, "żelazny element" każdej patriotyczno - rocznicowej uroczystości i ważnych wydarzeń w Kielcach i innych miejscowościach Kielecczyzny.

Rocznica zwycięstwa nad faszyzmem

Muzycy kieleckiej orkiestry wojskowej systematycznie podnosili swe kwalifikacje zawodowe. Kilkunastu jej wychowanków było i jest aktualnie solistami w filharmoniach, orkiestrach i zespołach artystycznych. O poziomie fachowości muzyków Orkiestry Wojskowej Garnizonu Kielce świadczą fakty:

W kwietniu 1996 r. ubył do rezerwy Kapelmistrz Orkiestry Wojskowej Garnizonu Kielce, mjr Stefan Malinowski. Jego obowiązki pełnili kolejno wyznaczani przez Dowódcę Garnizonu Kielce, Szefa Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego: młodszy chorąży Ryszard Tabiszewski oraz chorąży Tomasz Kopyciński.

W 1999 r. Orkiestra Garnizonowa otrzymała etatowego kapelmistrza. Został nim ppor. mgr Jacek Michałowski. Orkiestra liczyła wówczas 22 muzyków, w tym 18 żołnierzy zawodowych oraz 4 żołnierzy służby zasadniczej.

Dyplomy

Orkiestra bytowała w "nastroju walizkowym", bowiem przewidziana była w planach Ministerstwa Obrony Narodowej do likwidacji, podobnie jak większość orkiestr wojskowych w Wojsku Polskim. Władze administracyjne Województwa, Starostwo Powiatu Kieleckiego, senatorzy, posłowie, różne instytucje i stowarzyszenia kołatały w Ministerstwie Obrony Narodowej RP o odwołanie planowanej likwidacji. Bez skutku. Decyzja zapadła: Orkiestra Wojskowa Garnizonu Kielce ma być rozformowana do końca 2001 roku. W połowie tego roku żołnierze zawodowi orkiestry otrzymali wypowiedzenia dalszej służby wojskowej. Część muzyków przeniosła się do innych garnizonów. W styczniu 2002r. wszystkie instrumenty muzyczne przekazane zostały do wskazanych ich odbiorców. W budynku Orkiestry Garnizonowej na Bukówce umieszczono inną instytucję wojskową.

W marcu 2003 r. muzycy byłej Orkiestry Wojskowej Garnizonu Kielce i kieleccy filharmonicy zarejestrowali w Krajowym Rejestrze Sądowym w Kielcach powołane Stowarzyszenie o nazwie KONCERTOWA ORKIESTRA DĘTA. Stowarzyszenie, jako prawna organizacja pożytku publicznego, może być finansowane przez Urząd Miasta Kielce. Siedzibą Stowarzyszenia "Koncertowa Orkiestra Dęta Kielce" jest Filharmonia Kielecka w Kieleckim Centrum Kultury. Muzycy zbierają się na planowane wystąpienia - zgodnie z tradycyjną obecnością orkiestrowej oprawy muzycznej - w uroczystościach organizowanych na terenie Kielc. Występują w jednakowych, cywilnych garniturach. Realizują ponadto, inne zamierzenia artystyczne, wynikające ze statutu Stowarzyszenia.


Opracowali:
ppłk dypl. Kazimierz Konkol
mjr mgr Jan Kaplica
st. sierż sztab. Lech Mendak